Scheiden of relatietherapie

Het komt vaker voor dat partners elkaar gaan verlaten.

Dit kan leiden tot gevoelens van machteloosheid en twijfel, schuld gevoel, angst voor de toekomst of voeden.

Soms hebben partners het gevoel nooit meer gelukkig en vrolijk te kunnen zijn.

Wat zijn de gevolgen van een scheiding voor beide partners en hun kinderen en welke rol kan de therapeut vervullen in dit proces?

Redenen van scheiden

Partners scheiden voornamelijk omdat zij op elkaar zijn uitgekeken, geen vertrouwen meer hebben in elkaar, hun beide karakters botsen, er iemand anders in het spel is en/ of omdat zij onverenigbare toekomst plannen hebben.

Uit onderzoek blijkt dat vrouwen twee keer zo vaak een echtscheiding aanvragen als mannen en ook bij niet-gehuwd samenwonende gaan stellen sneller uit elkaar dan gehuwde paren.

Scheiden is een emotioneel zwaar proces afhankelijk van de reden van scheiding heeft dit invloed op de emoties. Voor de ene partner kan het een opluchting zijn, voor de andere partner is dat juist een enorme teleurstelling.

Gescheiden volwassenen hebben in vergelijking met gehuwde volwassenen meer kans op een verminderde psychologisch welbevinden, ze hebben vaker last van depressieve symptomen, meer psychologisch spanningen en meer vijandige gevoelens. Wie een scheiding achter de rug heeft , is minder tevreden met het leven en heeft het gevoel minder gelukkig te zijn. Gescheiden personen hebben ook het gevoel dat ze minder controle hebben over hun omgeving en hebben vaker een lager zelfbeeld. Zij maken vaker en intensiever gebruik van hulpverlening. Een ouder gezinnen maken meer gebruik van gespecialiseerder geestelijke gezondheid zorg en van maatschappelijke of sociale dienstverlening.

Uit onderzoek blijkt dat het sociale netwerk van personen na een scheiding aanmerkelijk kleiner wordt.

Hierdoor kunnen zij voor zowel emotionele als praktische steun minder beroep doen op hun netwerk.

We zien ook dat vooral vaders hun kinderen na een scheiding minder vaak zien, het geen kan leiden tot onvrede en conflicten. Bovendien ervaar de ex-partners na de scheiding een terug val in hun sociaal economische status en koopkracht. Dit geldt vooral voor alleenstaande vrouwen en moeders.

Begeleiding cq therapie is nuttig voor ex-partners die na een scheiding vastlopen in het verwerkingsproces, waardoor gemeenschappelijke belangen, zoals het opvoeden van kinderen en financiële afspraken, niet meer kunnen worden geregeld. Tijdens de sessies kan aandacht besteed worden aan de rouwverwerking van het verlies van de relatie en het accepteren van de nieuwe situatie. Ook systemische aspecten zoals het herdefiniëren van de nieuwe relatie vorm, de omgang met elkaar en het vaststellen van verantwoordelijkheden kunnen aan bod komen. Evenals leren onderhandelen en grenzen bewaking.

Ook een individueel traject kan nuttig zijn. Daarbij ligt de focus minder op het opnieuw vormgeven aan een relatie, maar meer op de individuele beleving, het verwerken van wat er is gebeurd en het beperken van psychische schade. Daarnaast worden er individuele trajecten aangeboden met concrete doelen, gericht op het opnieuw richting geven aan het leven na de scheiding, het vergroten van het sociale netwerk en het vergroten van de sociale vaardigheden. Hiermee wordt eenzaamheid voorkomen.

Wanneer ouders gaan scheiden breekt voor alle kinderen een moeilijke periode aan met veel veranderingen. Dit heeft gevolgen voor het welzijn van kinderen. Zij hebben in vergelijking met kinderen die in een traditioneel gezin op groeien meer kans op een lagere psychologisch welbevinden en emotionele problemen. Daarnaast is er meer kans op mogelijke gedragsveranderingen.

Gedurende 2 tot 3 jaar na de ouderlijke scheiding is de kans groot dat deze kinderen minder goed op school presteren. Dit betreft vooral kinderen die een scheiding meemaken tijdens belangrijke overgangsjaren, zoals van de lagere school naar het voortgezet onderwijs.

Na een scheiding maken kinderen deel uit van nieuwe gezinsstructuren en zijn er grote veranderingen in de sociale relaties die kinderen aangaan, zowel binnen als buiten de nieuwe gezinsstructuur. De mate waarin kinderen op de lange termijn problemen houden hangt af van een aantal factoren. Het blijkt dat het niet zozeer de scheiding zelf is die tot langdurige problemen kan leiden, maar dat vooral gebeurtenis die daar aan voorafgegaan en die daar opvolgen van belang zijn. Langdurige een frequente conflicten tussen ouders vormen de belangrijkste risicofactor voor kinderen en kunnen ertoe leiden dat jongvolwassenen vaker depressies en andere psychische stoornissen vertonen in vergelijking met kinderen uit intacte gezinnen. De aanwezigheid van beschermende factoren, zoals ouderlijke warmte en steun van broers of zussen kunnen deze nadelige effecten beperken.

Risicofactoren betreffen veel bijkomende veranderingen, een niet goed functionerende inwonende ouder, financiële achteruitgang en het niet nakomen van afspraken tussen de ouders.